Hüsn-i Hat Dersleri İZÜ'de


19.03.2019

2018 - 2019 akademik yılından itibaren Üniversite Ortak Seçmeli Dersler Koordinatörlüğü bünyesinde verilmeye başlanan Hüsn-i Hat derslerini şimdiye farklı bölümlerden olmak üzere 200'e yakın öğrencimiz seçti. 

İlerleyen dönemlerde ortak seçmeli ders müfredatını daha da zenginleştirmeyi planlayan Üniversite Ortak Seçmeli Dersler Koordinatörlüğü, aynı zamanda öğrencilerimizin tarihi mirasına sahip çıkacak, medeniyetimize ve öz değerlerimize daha da yakın olmasını sağlayacak ders içerikleri oluşturmayı amaçlamaktadır. 

Hüsn-i Hat Sanatı Nedir?

Bilindiği üzere “hat sanatı” İslam yazı sanatıdır. Bu sanat ile uğraşan kişilerse hattat olarak adlandırılır. “Hüsn-i hat” ya da “hüsn-ü hat”, Türkçe “güzel yazı” manasına gelmektedir.  Kağıt, taş, ahşap, kumaş vb. farklı malzemeler üzerinde karşımıza çıkabilir. 

Arap harfleri ile meydana getirilen yazının kaligrafik ve estetik bir hüviyet kazanması kabaca 9. yüzyılda başlamıştır. XIII. Yüzyıla doğru İslami sanat geleneğinde Aklam-ı Sitte olarak adlandırılan ve Sülüs, Nesih, Reyhanî, Muhakkak, Tevkî ve Rikâ adlarıyla bilinen hat çeşitleri belli esaslara bağlanmış ve hat sanatının temel kaideleri oluşturulmuştur. 

02

Türklerin hat sanatı ile ilgisi İslamiyet’in kabulü ile başlamıştır. Anadolu’daki en erken örnekler Selçuklu çağına aittir. Osmanlı Türkleri ise hat sanatı konusunda büyük ilerlemeler sağlamış ve dikkat çekici örnekler ortaya koymuşlardır. “Kuran Mekke’de indi, Kahire’de okundu ve İstanbul’da yazıldı” sözü Osmanlı Türklerinin hat sanatına verdikleri önemi ortaya koyar. 19. Yüzyılda Osmanlı dünyasında matbaacılığın yaygınlaşmasıyla birlikte hat sanatı büyük bir darbe almıştır.Hat sanatının Antalya yöresindeki kökleri bölgenin fethine, Türkleşmesi ve İslamlaşmasına kadar geri gider. Selçuklu döneminden günümüze ulaşmaya başlayan kimi mimari eserler üzerinde yer alan kitabeler hat sanatına dair en erken örneklerdir. 


01

Hat sanatı usta-çırak ilişkisi içerisinde günümüze aktarılan geleneksel bir sanattır.  Bir hattatın yetişmesi yıllar isteyen, sabır, azim ve gayret gerektiren uzun bir süreçtir. Sanatın kendisine has bir geometrisi vardır ve bütünüyle ölçülere dayalıdır. Her yazı karakterine göre ölçü sistemi değişmektedir. Eğitim süreci içerisinde alfabe, harfler, harf bitişmeleri, sütur, harf karakterleri ve ölçüler, estetik bilgisi, kullanılan malzemenin yapısı ve hazırlanmasının öğretilmesinin yanı sıra bütün geleneksel sanatların yapısında bulunan alçakgönüllülük, çeşitli davranış biçimleri, edep ve ahlak ta öğretilmektedir. Çırak veya öğrenci sanata “Rabbi yessir" meşkiyle başlamaktadır. Eğitim süreci öğrencinin hocasından icazet almasıyla tamamlanmaktadır.  Hattatların piri Hz.Ali’dir. 

03